Przy ulicy Strzeleckiej w Pobiednej, znajduje się pomnik ofiar I wojny światowej.
Pocztówka z pomnikiem z lat 30-tych XX wieku
Pomniki upamiętniające poległych z danych miejscowości były bardzo powszechnie
wznoszone na terenie całych Niemiec. Chyba w każdej wsi czy miasteczku stanął tego
typu pomnik lub obelisk. Z frontów I wojny światowej nie wróciło do domów ponad 2
miliony niemieckich żołnierzy. Nie było chyba miejscowości z której nie zginęło
przynajmniej kilka osób.
Potrzeba budowania pomników wynikała z faktu że poległych żołnierzy najczęściej
grzebano w zbiorowych mogiłach w okolicy frontu i rodziny nie miały możliwości
sprowadzania zwłok i organizacji pochówku.
W latach 30 XX w miejsca takie jak to, służyły w Prusach do urządzania propagandowych
wieców. Pod pomniki tego typu przybywały również wycieczki niemieckiej młodzieży.
Wpajano im tam konieczność odwetu za poległych i ukazywano wizję Niemiec jako
wielkiego mocarstwa.
Pomnik w Pobiednej, znajduje się przy jednej z głównych ulic tuż przy stadionie
sportowym. Jest to dosyć duża budowla z granitu, w kształcie półrotundy, o szerokości 8
metrów i wysokości 4,7 metra. Półkoliście usytuowanych jest 7 tablic, znajdujących się
na powyższeniu, na które wchodzi się z dwóch stron po 6 schodkach.
Pomnik ofiar I wojny światowej w Pobiednej - rok 2021
W centralnym miejscu znajduje się tablica z inskrypcją, wpisaną na krzyżu i wojskowym
chełmem leżącym na liściach dębu. Tablica ta u góry zwieńczona jest orłem.
Pomnik ofiar I wojny światowej w Pobiednej, tablica centralna - rok 2021
Pod orłem znajduje się inskrypcja:
1914 - 1918 Für uns gaben aus dem Kirchspiel Meffersdorf 179 Brüder ihr Leben für die Heimat hin
(1914 - 1918 Dla nas, 179 braci z parafii Meffersdorf oddało życie za ojczyznę)
Po obu stronach tablicy głównej usytuowane są po trzy tablice z wykutymi nazwiskami poległych, z podziałem na miejsce zamieszkania.
Pomnik ofiar I wojny światowej w Pobiednej, tablice boczne - rok 2021
Na sześciu bocznych tablicach znajdują się wykute nazwiska i imiona 179 osób poległych
na frontach I wojny światowej z parafii Meffersdorf (obecnie Pobiedna). W tamtym
czasie parafia w Pobiednej skupiała mieszkańców części centralnej miejscowości oraz
okolicznych wiosek i przysiólków Wigandsthal (obecnie południowa część Pobiednej),
Meffersdorf (obecnie północna część Pobiednej), Grenzdorf (część Czerniawy obecnie ul.
Starowiejska, Łąkowa), Heide (obecnie południowa część Wolimierza), Schwarzbach
(część Czerniawy, obecnie ul. Sudecka), Neugersdorf (obecnie ulica Hetmańska w
Pobiednej), Strassberg (część Czerniawy, obecnie odcinek ul. Dlugiej od przejścia
granicznego do krzyżówki), Hernsdorf (część Czerniawy, obecnie ulica Główna i okolice),
Alt Scheibe (obecnie część Wolimierza, od torowiska na południe), Neu Scheibe (obecnie
część Wolimierza, od torowiska na północ), Bergstrass (część Czerniawy, odcinek
obecnej ul. Długiej od krzyżówki do ul. Nowomiejskiej w Pobiednej).
Z Alt Scheibe - poległo 13 osób, z Neu Scheibe - 11, z Neugesrdorf - 6, z Meffersdorf - 30,
z Wigandsthal - 22, z Heide - 4, z Grensdorf - 30, z Bergstrass - 16, z Schwarzbach - 16, z
Hernsdorf - 28, z Strassberg - 3 (kolejność jak na pomniku). Z pełną listą nazwisk i imion
osób poległych, które znajdują się na tych tablicach możemy zapoznać się
tutaj.
Pomniki takie, także i ten w Pobiednej po roku 1945, kiedy nasze tereny znalazły się w
granicach państwa polskiego, były poddawane intensywnej przebudowie przez nowych
osadników, popadały w ruinę albo były celowo niszczone za przyzwoleniem ówczesnych
władz. Omawiany pomnik również został zniszczony. Orła zrzucono z postumentu,
wszystkie boczne tablice zostały przewrócone. Główna, środkowa tablica została
zatynkowana, aby napis nie był widoczny.
Pomnik ofiar I wojny światowej w Pobiednej - rok 1986
Na szczęście, dzięki inicjatywie kilku mieszkańców Pobiednej w pierwszych latach XX
wieku pomnik został odrestaurowany. Orzeł i tablice wróciły na swoje miejsce, a
brakujące alementy zostały uzupełnione (oprócz głowy orła, której niestety nie udało się
odnaleźć).
Pomnik ofiar I wojny światowej w Pobiednej - rok 2010
Obecnie pomnik jest swego rodzaju atrakcją turystyczną, ponieważ na naszych terenach
już niewiele takich pomników przetrwało do dzisiejszych czasów. Pomnik jest również
miejscem, do którego nadal przyjeżdżają potomkowie oraz rodziny osób, które są
wypisane na tych tablicach.
Tekst i zdjęcia: Leszek Bartnik