24 listopada 2021 r.
Potok Łużyca jest głównym ciekiem wodnym przepływającym przez Pobiedną. Jego źródło znajduje się na Wysokim Grzbiecie Gór Izerskich tuż przy granicy Polski i Czech w Czerniawskim Lesie na wysokości ok. 870 m npm na północnym zboczu Smreka.
Długość Potoku Łużyca wynosi ok. 10 km, z czego ok. 3 km znajduje się w Pobiednej. W granice administracyjne Pobiednej Łużyca wpływa na granicy ze Świeradowem-Zdrój w końcowej części ulicy Nowomiejskiej w Pobiednej i ul. Długiej w Czerniawie-Zdrój. Początkowo koryto potoku biegnie niemal równolegle wzdłuż ulicy Nowomiejskiej, następnie po jej przecięciu na krótkim odcinku wzdłuż ulicy Podgórnej.
W centrum Pobiednej potok rozdziela Rynek od Placu Wolności, aby po przecięciu ulicy Strzeleckiej płynąć na długim odcinku wzdłuż ulicy Dworcowej.
Końcowy fragment Łużycy biegnie wzdłuż ulicy Łąkowej, a pod mostem zlikwidowanej linii kolejowej opuszcza granicę Pobiednej.
Łużyca przepływając przez Pobiedną ma charakter potoku górskiego i z tego powodu w kilku miejscach znajdują się niewielkie wodospady i stopnie wodne, w celu złagodzenia wartkiego strumienia spowodowanego dosyć dużą różnicą wysokości.
Dla ułatwienia komunikacji w Pobiednej na 3 kilometrowym odcinku potoku znajduje się około 20 przepraw (mosty, mostki, kładki i inne).
Niegroźnie wyglądający, na co dzień nurt potoku wielokrotnie w historii Pobiednej pokazał swoją ogromną niszczycielską siłę. Największe odnotowane powodzie miały miejsce w latach 1672, 1675, 1692, 1702, 1703, 1716, 1718, 1749, 1888, 1897. W roku 1749 w Zielone Świątki, podczas gwałtownej powodzi uszkodzeniu uległ jeden z mostów nad potokiem oraz budynek apteki.
Potok Łużyca jest lewym dopływem Czarnego Potoku, do którego wpada pomiędzy Giebułtowem, a Mirskiem na wysokości ok. 340 m npm.
Nazwa historyczna Potoku Łużyca sygnalizuje jego położenie w granicach Łużyc, krainy etnicznej na pograniczu Śląska, Saksonii, Brandenburgii i Czech.
Dawna niemiecka nazwa Potoku Łużyca - Lausitz Bach oznaczała: Łużyce, a łużyckie nazwy tej krainy brzmiały w dialekcie górnołużyckim - Łuica i dolnołużyckim - Łuyca, pokrywając się z polską nazwą potoku.
Najstarsza wzmianka o potoku pojawia się już w 1592 roku, jako Lause. Nazwa potoku Lausitz Bach pojawia się prawdopodobnie po raz pierwszy w latach 1623-1635.
W okresie wojny trzydziestoletniej Łużyca była fragmentem granicy pomiędzy Austrią i Saksonią.
Zdjęcia Potoku Łużyca w zimowej szacie można obejrzeć
tutaj
Tekst i zdjęcia Leszek Bartnik.